فوت کوزه گری که باید مادران شیرده بدانند - شیر خشک آخرین قدم
يكشنبه شهریور ۲ ۱۳۹۳
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله لَیسَ لِلصَّبّیِ لَبَنٌ خَیرٌ مِن لَبَنِ اُمِّهِ
هیچ شیری برای نوزاد بهتر از شیر مادر نیست.(مستدرک الوسائل- جلد 15)
شاید بسیاری گمان می کنند مادران این فرشته های زمینی و این ایثارگران تاریخ ساز بشر بسادگی و به محض در آغوش گرفتن نوزادان کار تغدیه و شیر دهی را هم انجام می دهند.
ولی این تمام حقیقت نیست ؛بفرمایش حافظ شکر دهان و در افشان:
| هزار نکته‌ی باریک‌تر ز مو این‌جاست | نه هر که سر بتراشد قلندری داند |
آمارها نشان می دهد متاسفانه درصد مادرانی که امروزه در کشور ما با شیر خشک کودکان خود را تغذیه می کنند بسیار فزونی یافته بطوریکه می توان گفت این رویه مانند بسیاری دیگر از امور در ایران مثل جراحیهای زیبایی، سزارین و مصرف سیل آسای لوازم آرایشی و بسیاری دیگر زنگ خطر را بصدا درآورده.
اما اینکه چرا در ایران مصرف گرایی و گرایشهای خاص با استقبال فوق العاده مواجه می شود که گاه در برخی موارد بسیار خطرناک است بحثی است که باید بطور اساسی مورد واکاوی روانشناسان خبره و علمای فرهنگ و اندیشه قرار گیرد.
شاید اغلب مادران گمان می کنند شیر دهی نوزاد امری ساده و عادی است و اگر مثل قبل و با همان برنامه تغذیه گذشته رفتار کنند مشکلی وجود ندارد و یا برخی گمان می گنند با تغذیه پرکالری و تقویت و مصرف غذاهای پرچرب و انواع پروتئن ها و غیره نیاز آنها برطرف می شود.
اما چرا برخی مادران با وجود مراعات تغذیه مناسب باز هم دچار مشکلات عدیده در تغذیه نوزادان هستند که گاه از شدت آسیب های روانی مادر و کاهش وزن شدید کودک و از دست دادن اعتماد به نفس و حرف و حدیث دیگران ،مجبور به کنار گذاشتن این تغذیه بهشتی که سرشار از املاح و مواد مورد نیاز نوزاد و در حکم واکسیناسیونی طبیعی است شوند؟
در مجموع باید گفت همانگونه که شیر دهی مادر امری مادی و پرورشی جسمانی است در واقع برنامه ای تربیتی و معنوی نیز محسوب می شود سفارش بزرگان ما در مورد تغذیه نوزاد در حال وضو و حساسیت شخصی که به نوزاد ما شیر می دهد گواه بر این مطلب است.
امیر مومنان امام علی علیه السلام در مورد زنی که قرار است شیر نوزاد ما را تامین کند یا دایه نوزاد از پیامبر صلی الله علیه و آله روایت می کنند که فرمودند:
اِیّاکُم اَن تَستَرضِعُوا الحمَقاءَ، َفاِنَّ اللّبَنَ یُنشِئُهُ عَلَیهِ
مبادا برای شیردادن به فرزند خود از زن احمق استفاده کنید زیرا شیر پایه و اساس رشد و تربیت فرزند است.(مسترک الوسائل- جلد 15)
ما در این مقاله سعی می کنیم ساده ترین روشها را برای مادرانی که دچار یاس و نومیدی از ادامه شیردهی شده اند را بیان کنیم تا مادران ببینند با رعایت این موارد ساده هم می شود به اداه کار امیدوار شد و نوزاد دلبندشان را از این نعمت پربرکت الهی محروم نکنند.
در پایان این بحث مجموعه ای از مقالات مرتبط و مفید شیر دهی برای مادران گرامی معرفی می گردد.
)
1- تامین مایعات بدن
فوت کوزه گری این بحث در این است که نباید در مصرف مایعات فقط از مایعات سرد و خنک مثل انواع شربت ها و غیره استفاده نمود بلکه باید این مایعات را بیشتر بصورت گرم و ملایم مصرف کنند تا زمینه افزایش شیر فراهم شود.
و نکته دیگر اینکه از افراط در مصرف مایعات بسیار چرب هم بپرهیزند و سعی کنند آنها را بصورت رقق شده مصرف کنند.
آب قلم استخوان بصورت گرم و رقیق شده با آب جوش و ..
آب مرغ و رقیق
عرق رازیانه
نکته:
مصرف مایعات گرم توسط مادر باعث آب شدن چربی های اضافه مادر شده و این فرصت طلایی را برای مادران ایجاد می کند که با شیر دهی نوزادان خود ،وزن اضافی خود را بدون هیچ گونه رژیمی کاهش دهند.
مادرن آفریقایی و فرزندان قوی بنیه
آیا می دانید چرا در برخی مناطق افریقا با وجود ضعف مادران و کمبود منابع غذایی مادران فرزندانی قوی بنیه و درشت دارند؟ علت آن طبق آنچه که یکی از متخصصین تغذیه که سالهای زیادی در این زمینه تلاش کرده همین نکته مهم یعنی مصرف مایعات گرم است چرا که این مادران آفریقایی استخوان حیوانات را پخته و با آب آن تریت نان و آب استخوان درست می کنند و مصرف می کنند و همین مسئله ساده باعث ازیاد شیر آنهاو تغذیه مناسب می شود.
بنابراین با استفاده بیشتر از مایعات گرم مثل آب جوش چای رقیق آب گوشت گرم آب قلم گرم و رقیق آب مرغ رقیق و غیره می توان روزی فرزندان خود را از شیر گوارای مادر تقویت کرد.
2- آب میوجات
مصرف میوه هایی مانند هندوانه طالبی گرمک و ... البته برخی از این میوه های آب دار نفخ دارند و ممکن است نوزاد نفخ پیدا کند ولی مادر می تواند با مصرف عرق نعنا و بومدران همراه آنها در تغذیه خویش نفخ شیر را برطف نماید .
3- سبزیجات فراوان مثل کاهو ، سبزی خوردن و ...
4- مصرف مغذیجات مفید مثل بادام زمینی و ...
4- استراحت کافی
5- تغذیه زمانی مناسب .
در هر بار شیر دهی حدود 45 دقیقه کودک را تغذیه کنند البته ممکن است برخی نوزادان زودتر بمکند و شیر کامل را مصرف کنند و زمان کمتری لازم باشد .
اگر کودک در این بین قبل از تغذیه کامل خوابید مادر در این فرصت مایع گرمی مثل آب جوش و ... میل کند و دوباره با آرامش دست و پای کودک را مالش داده و بدون اینکه بیدارش کند تغذیه او را ادامه دهد تا زمان لازم تکمیل شده و کودک سیر شود.
شیر دهی از هر سینه در ابتدای امر همراه شیر رقیق است و بعد از مدتی از تغذیه این شیر رقیق، شیر چرب جریان پیدا می کند پس مادران باید شیر کامل از یک سینه را فراموش نکنند تا شیر چرب را هم کودک میل کند.
6- مکان آرام برای شیر دهی و آرامش مادر و نوزاد
7- گرفتن آروغ کودک بعد از شیر
آروغ گیری کودک بسیار مهم است چون ممکن است کودک به خاطر نفخ شکم و داشتن هوا در معده در عین گرسنگی نتواند شیر بمکد.
8- دفعات شیر دهی در روز
هر روز مادر باید 8 بار کودک را با شیر خود تغذیه
کودک بطور طبیعی هر روز کودک باید 20 گرم وزن گیری کند.
بنابراین لازم است حتما مادران در زمانهای مشخص برای بررسی روند رشد کودک به پایگاههای بهداشتی و پزشکی مورد نظر مراجعه کنند.
9- پوشک بچه
از طریق بررسی پوشک بچه و تعداد دفعات ادرار و مدفوع نیز می توان مقدار کافی بودن شیر را بدست آورد.
روایتی زیبا از رسول خدا در مورد ارزش و اجر مادران شیر ده
(اجر مادر در شیردادن به فرزند)
پیامبر اکرم به حولاء عطار فرمود:
فَاِذا
وَضَعَت حَمَلَها و اَخَذَت فی رِضاعِهِ فَما یَمِصُّ الوَلَدُ مِصَّةً
مِن لَبَنِ اُمِّهِ اِلاّ کانَ بَینَ یَدَیها نُوراً ساطعاً یَومَ
القیامَةِ یَعجبُ مَن رآها مِنَ الاَوَّلیَن وَ الآخرینَ،و کُتِبَت صائِمَة
وَ قائَمِة... فَاِذا فَطَمَت وَلَدَها،قالَ الحُّق جَلَّ ذِکُرُهُ: یا
اَیَّتُهَا المَراَة، قَد غَفَرتُ لَکِ ما تَقَدَّمَ مِن الذُّنُوبِ
فَاستَأنِفِی العَمَلَ
پس
آنگاه که مادر وضع حمل کرده و شروع به شیردادن نوزاد کند، به هر بار میکدن
شیرمادر در روز قیامت نوری درخشان در برابرش جلوه کند و هر کس از گذشتگان و
آیندگان آن را مشاهده کند به شگفتی در آید و در نامۀ عمل روز دار شب زنده
دار ثبت گردد... پس اگر فرزندش را از شیر گرفت،خدای متعال به او فرماید ای
زن! بدان که تمام گناهانت را آمرزیدم، پس عمل خود را از سر بگیر.(مستدرک الوسائل- جلد 15)
مطالب مطالعاتی مرتبط با شیر مادر
آداب شیر دادن و تربیت فرزند
مطالب و سئولات متنوع درباره شیر مادرمعرفی پایگاه ها و کتاب های مربوط به تغذیه نوزاد با شیر مادر
استخوان مادر شیرده پوک می شود، مگر اینکه...
غذاهای تاثیرگذار بر روی شیر مادر
مشکلات مادر در دادن شیر به نوزاد
انواع روشهای تغذیه
پاسخ به رایج ترین پرسش های شیردهی
